شیوه حفظ قرآن

شیوه حفظ قرآن

در این مطلب به سوال زیر پاسخ داده می شود:

حفظ قرآن

برای دستیابی به نتیجه بهتر در حفظ ، باید از تمام عواملی که به انجام آسان تر و قوی تر آن کمک می کند بهره مند شد. لازم است حافظ قدم به قدم طبق اصول و شیوه های صحیح آیات را به خاطر بسپارد تا آیات کلام وحی همیشه در ذهن بماند.

طی مراحلی که در ادامه می آید دسترسی به این مقصد را سهل تر و حفظ را تقویت می کند:

1- گوش دادن ترتیل:

اولین مرحله در این مسیر ، آشنایی مختصر و ابتدایی ذهن با آیات مورد نظر برای حفظ است. برای دستیابی به این منظور نوار یا سی دی ترتیل آیات ، بادقت و تمرکز روی همه ی کلمه ها و جمله ها چند بار شنیده می شود و هم زمان با نگاه دقیق به قرآن ، با آن مطابقت می گردد. این کار موجب پیشگیری از اشتباهات احتمالی ، اطمینان به صحت قرائت و ایجاد زمینه برای تقویت محفوظات می شود.

2- تلاوت:

مرحله بعد خواندن آیات برنامه ریزی شده برای حفظ است. دراین بخش لازم است آن مقدار از آیات ، مثلا یک صفحه ، چند مرتبه با دقت کامل به همه حرکات ، حروف ، کلمات ، جملات و آیه ها از روی قرآن به شیوه ترتیل و با صدای متوسط تلاوت شود. با انجام دو مرحله ی اول (گوش دادن دوره ترتیل و تلاوت با صدای متوسط) حافظه دیداری و شنیداری حافظ تقویت می گردد.

3- ترجمه و مفاهیم:

گام سوم ، فراگیری ترجمه آیه های مورد نظر است. آشنایی با مفهوم واژگان ، لغات قرآن و فهم زبان آن ، یکی از ارکان فهم ، نخستین و زمینه سازترین قدم برای دستیابی به تربیت قرآنی و تدبر در فرهنگ غنی این کلام ملکوتی است.

چنان که روان شناسان نیز معتقدند تصور معانی در ذهن ، عامل اصلی به کار افتادن حافظه است. آنان حفظ بدون درک معنی و مفهوم را مشکل تر و کم نتیجه تراز حفظ همراه با مفهوم دانسته ، قابلیت نگهداری آن را نیز کمتر می دانند. به یاد داشته باشیم قرآنی که برای حفظ تهیه می شود باید بدون ترجمه باشد و برای فراگیری ترجمه و مفاهیم باید از قرآن دیگری که البته خط آن مطابق قرآن حفظ باشد ، استفاده کرد؛ زیرا وجود ترجمه درمتن قرآن ، هنگام حفظ موجب پراکندگی حواس می شود و حافظه ی تصویری را در تصویر برداری کامل از صفحه و آیات دچار مشکل می کند.

درکنار ترجمه ، مطالعه ی تفسیر و درک معانی باطنی آیات ، پیمودن این مسیر الهی را برای حافظ جذاب تر و شیرین تر می نماید و زمینه عمل به مضامین عالی آن را فراهم می کند.

4- جمله بندی:

برای آن که حفظ با روش صحیح و اصولی انجام شود ، پس از سه مرحله پیشین ،  آیات متوسط و طولانی باید جمله بندی شوند. این کار لازم است با توجه به علامت های صحیح وقف و ابتدا به صورت دقیق و صحیح انجام شود. در سایه شناخت و رعایت مواضع وقف و ابتداست که معانی قرآن ، بیان  اهداف آن ، شناخته و سودمندی آن ، آشکار می شود.

5- تکرار:

انجام مراحل مذکور توانایی ما را در حفظ تقویت می کند و آمادگی بهتری برای حفظ در ما ایجاد می کند. اکنون زمان حفظ فرا رسیده است. تکرار ، عامل اساسی حفظ و رمز یادسپاری قرآن محسوب می شود.

فرض کنیم هر بار می خواهیم یک صفحه از قرآن را بخاطر بسپاریم. خردسالان ، با محوریت سوره های کوتاه ، حفظ را کلمه به کلمه یا چند کلمه به چند کلمه و بزرگسالان آیات کوتاه را آیه به آیه و آیات متوسط و طولانی را مطابق جمله بندی صحیح آغاز می نمایند. برای موفقیت باید بدون عجله و شتاب با توجه عمیق به تمام حروف ، کلمات و جمله ها ، آنها را چندین مرتبه تکرار و تمرین نمود تا وارد حافظه گردد.

6- استحکام:

اکنون برای اطمینان از صحت حفظ و به دلیل اینکه حافظ در ثبت ،ضبط و بازیابی آیات دچار فراموشی نشود ، محفوظات جدید را چند مرتبه از حفظ تلاوت می نماید تا حافظه ، توانایی کامل تری برای بایگانی و نگهداری آن بدست آورد.

نوشتن آیات نیز در دستیابی به حفظ با کیفیت تر موثر است.

در روایتی رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرموده اند: دانش را با نوشتن به بند بکشید!

7- ارتباط:

پس از اطمینان از صحت حفظ آیه ی اول ، سراغ آیه دوم می رویم و با همین کیفیت به خاطر می سپاریم. آنگاه برای ایجاد ارتباط بین دو آیه ، آنها را با یکدیگر از حفظ قرائت می کنیم. به همین ترتیب تا پایان صفحه ادامه می دهیم و با حفظ هر آیه بین آن و آیه های قبلی پیوند برقرار می نماییم. پس ازاتمام حفظ صفحه ، همه ی آیه ها را با رعایت ارتباط بین آن ها چند بار از حفظ می خوانیم تا کاملا در ذهن جای گیرد.

5/5

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *