توانمند سازی اساتید در شاداب نگه داشتن مسیر حفظ

توانمند سازی اساتید

در این مطلب به سوالات زیر پاسخ داده می شود:

راهکار های مقابله با کسالت در مسیر حفظ:

در اهمیت یاد دهی و یادگیری قرآن از دیدگاه آیات ، همین بس که خداوند از خود به عنوان معلّم قرآن یاد می‌کند:

«الرَّحْمَنُ *عَلَّمَ الْقُرْآنَ * خداوند رحمان، قرآن را تعلیم فرمود.».
هم چنین در آیات یکی از وظایف بسیار مهم پیامبر گرامی اسلام(ص) تعلیم و آموزش قرآن به مردم معرفی شده است:

« هُوَ الَّذی بَعَثَ فِی الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبینٍ؛

و او (همان خدای توانایی) است که در میان مردم امّی رسولی از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها بخواند و آنان را پاکیزه گرداند، و کتاب(قرآن) و حکمت را به ایشان بیاموزد ، و هر چند پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند!»
و همچنین اهمیت تعلیم قرآن در کلام معصومین علیهم السلام به وضوح مشاهده می شود:

ابوذر غفاری از پیامبر اکرم (ص) پرسید:

« إِنِّی أَخَافُ أَنْ أَتَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَ لَا أَعْمَلَ بِهِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): لَا یُعَذِّبُ اللَّهُ قَلْباً أَسْکَنَهُ الْقُرْآن ؛

یا رسول الله من می‌ترسم از این که قرآن را فراگیرم ولی به آن عمل نکنم ، پیامبر(ص) فرمودند: خداوند قلبی را که قرآن در آن جای گرفته است ،  عذاب نمی‌کند.»

حالا چیزی که اهمیت دارد این است که چطور در این مسیر موفق باشیم و به عنوان یک استاد و مربی برای برطرف کردن خستگی و کسالت قرآن آموزان خود ، چه نکاتی را مد نظر قرار دهیم؟

ابتدا باید خستگی قرآن آموزان را بر اساس شخصیت شناسی فرد ریشه یابی کنیم و بر اساس آن به حافظان پیشنهاد دهیم.

آن پیشنهادات چه چیز هایی میتواند باشد؟!

۱. هدف گزاری کوتاه مدت بکنند از اول به فکر حفظ کل نباشند مثلا ابتدا برنامه ریزی کند برای حفظ پنج جزء و در مرحله ی بعد برای ده جزء و…
چون بعضی از افراد حوصله ی انجام کار طولانی و یکنواخت را ندارند و ممکن از است از انجام کار تکراری خسته شوند اینطور افراد اگر هدف بلند مدت داشته باشند ممکن است در میانه راه آن را کنار بگذارند.

۲. شرکت کردن در محافل قرآنی و آموزش ، همان مقداری که حفظ کرده اند و یا تدریس تجوید در محافل و یا به صورت جهادی به افراد ، کمک خیلی زیادی به متنوع شدن مسیر حفظ می کند.

۳. شرکت در کلاس های جانبی مثل صوت و لحن و تجوید و ورزش و نشاط زیادی در روحیه فرد ایجاد می کند.

نکاتی جهت جلوگیری از روزمرگی کلاس قرآن:

چند نکته ی دیگر که اگر مربی آنها را رعایت کند سبب جلوگیری و یا رفع کسالت و روزمرگی قرآن آموزان کلاس می شود:

1- استفاده بهینه از ظرفیت کلاس مجازی برای ارسال مطالب انگیزشی و راه انداختن بحث جذاب در گروه و ارسال عکس نوشته و…

2- رعایت کردن و تمرین کردن اصول کلاس داری که دنبال شیوه های جذاب باشد ، مقاله بخواند ، در کلاس اساتید موفق شرکت کند ، از آموزش کلاسداری اساتید استفاده کند و از همه مهم تر آنها را تمرین و تکرار و پیاده سازی داشته باشد.

3- داشتن شروع های مختلف جذاب برای کلاس مثل:
داستان – شعر – سوال – معما – طنز – شروع با تصویر

4- در راستای جذاب سازی و یافتن راهکار ها تلاش کنید و نسبت به همه چیز ذوق و انگیزه داشته باشید و بی تفاوت از کنار اهمیت این موضوع رد نشوید.

5- کلاس را پرشور اداره کنید و موتور کلاس را روشن نگه دارید اگر حس می کنید قرآن آموزان خسته شدند وسط کلاس اندازه چند دقیقه یه نفسی تازه کنید یه خاطره کوتاه بگید یه شوخی کوتاه داشته باشید و خلاصه نزارید ریتم شادابی کلاس از بین برود.

6- ریتم کلاس کند و بی انرژی نباشد صدای خود را یکنواخت نکنید مباحث تکراری نگویید به بچه ها توجه کنید.

7- تشویق کنید …. اگر عملکرد قرآن آموز جای تحسین دارد خیلی راحت از کلمات احسنت ، باریکلا ، مرحبا الله ، طیب الله ، مچکرم ، خیلی عالی بود، فوق العاده بود ، واقعا لذت بردم ، که البته رعایت سن مخاطب را هم باید در اینکه از کدام واژه استفاده کنیم مد نظر داشته باشیم.

8- پرسش متنوع داشته باشید و همیشه به یک ترتیب کلاس را نگذارید
ما وظیفه داریم جذابیت های دین را آموزش دهیم.

9- مسابقه ای بپرسیم و موج هیجان ایجاد کنیم.

10- خشک رفتار نکنید سعی کنید شوخی کنید بخندید و نکته ی اخلاقی بگید و بگذارید به بچه ها خوش بگذره ؛ مهم اینه قوی باشن و حسشون خوب باشد ؛ نه اینکه در مدت کوتاهی مقدار خیلی زیادی حفظ کرده باشند. در همه ی شرایط توجه داشته باشید که حال قرآن آموز با حفظش خوب باشد؛ اینگونه هم از حفظ لذت میبرد هم دچار استرس نمی شود و هم در آینده بعد از حفظ کل آن را کنار نمی گذارد.

به قرآن آموز امید بدهید. با بیان داستان هایی که امید را تقویت می کنند مثل قصه حضرت یوسف از افتادن در چاه تا پادشاهی و بیان هدف های کوچک و قابل دسترس ، مثل هدف اول سوره ناس. و عدم استفاده از الفاظ منفی (مثلا نمیتونی)

به قرآن‌آموز آرامش دهید ، استاد نباید استرس ایجاد کند. مواردی مثل محبت کردن ، نماز دسته جمعی ، شلوغ نبودن کلاس ، ایجاد آرامش می کند.

11- به جایزه دادن به خصوص در کلاس مجازی فکر کنید و نسبت به آن اقدام کنید ؛ دریافت هدیه همیشه در همه ی سنین انگیزه دهی خودش را دارد.

12- به استقلال قرآن آموزان توجه کنید و به آنها مسئولیت بدهید ؛ مثل اطلاع رسانی و گفتن نکته قرآنی و … تا آنها خود را نسبت به کلاس مسئول ببینند و متعهد باشند.

13- در غم و شادی بچه ها خودتون را شریک بدانید ، با قرآن آموزان همراه و همدل و هم زبان باشید ؛ اگر مثلا ازدواج کرده بهش تبریک بگید اگر یک نفر از قرآن آموزان عزیزی را از دست داده به او تسلیت بگویید و از بچه های کلاس بخواهید که ثواب قرات آن روز را به روح آن فرد تقدیم کنند و اگر حس می کنید کسی از شاگردان شادابی همیشه را ندارد با او صحبت کنید و در حد توان تلاش کنید او را آرام کنید و یا اگر کمکی از دستتان برمی آید برایش انجام دهید.

14- توکلتون به خدا باشه خدا باید به مربی عزت بدهد و نفوذ کلام بدهد و کمک کند تا او تصمیم درست بگیرد . اصل اساسی توکل به خداست و بعد در گرو توکل به خدا نباید از هیچ تلاشی دست بردارید.

15- در این مسیر پایدار باشید و شکر عملی بجا بیاورید و زکات علمتان را پرداخت کنید و باعث جذب افراد به این مسیر شوید و به افرادی که در این مسیر هستند خالصانه و دلسوزانه کمک کنید تا موفق بشوند.

16- کاری کنید که مقبول بچه ها باشید تا انگیزه بگیرن و به بهترین شیوه و کیفیت حفظ قرآن را انجام بدهند.

امام رضا علیه السلام فرمودند: اگر مردم زیبایی‌های کلام ما را یاد می گرفتند ، از ما تبعیت می کردند.

امام سجاد علیه السلام در رساله حقوق فرمودند: اگر شما در تعلیم مردم زیبا حرکت کنید ، خداوند از فضل و کرم شما را بی نیاز می کند ؛ یعنی هدف ما فقط آموزش دادن نیست ، بلکه زیبایی‌های این آموزش را هم باید به کودکان و نوجوانان نشان دهیم .ی عنی من مربی علاوه بر تعلیم باید زیبا تعلیم دهم ،جذاب تعلیم دهم.

17- متواضع باشید و خود را برتر از شاگردان نبینید و با تنبیه و یا تحقیر باعث سرکوفت شاگردان و یا دلسرد شدن آنها از مسیر حفظ نشوید. 
کاری کنید از شما احساس ارزشمندی دریافت کند ؛ باید او را با نام زیبا صدا کنید و به او شخصیت دهید. کاری کنید از شما احساس امنیت دریافت کند. انتقاد بیش از حد ، پرخاشگری و تبعیض امنیت را ازبین می برد.

18- همیشه پیش مطالعه داشته باشید و چند پله بالاتر از بچه ها باشید که هم بتوانید با احاطه ی بیشتری مطالب را برای آنها بیان کنید و اگر سوالی داشتند بتوانید پاسخگوی آنها باشید. از گفتن نمی دانم نترسید و اگر درمورد موضوعی اطلاع کافی نداشتید از بچه ها بخواهید که در زمان دیگری درموردش صحبت کنید.

19- سعی کنید جذاب باشید

شاخصه های معلم جذاب از دیدگاه قرآن:

  • اخلاص
  • مهربانی و دلسوزی
  •  تواضع و فروتنی
  •  آراستگی ظاهری
  • توسل و توکل
  •  رعایت شرایط مکان و زمان
  •  زبان و ادبیات کودکانه

جذابیت در محتوا:

  • شروعِ جذاب دارد
  • متن و قالب جذاب دارد
  • مسابقه بازی و سرگرمی دارد
  • به نتیجه مطلوب می‌رسد
5/5

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *