حفظ شماره آیه ؛ فواید و آسیب ها
حفظ شماره آیه
در این مقاله به سوال زیر پاسخ داده می شود:
نظرات کارشناسان و اساتید حفظ در زمینه حفظ کردن شماره آیات متفاوت است.
برخی از آن ها تاکید بسیاری بر حفظ شماره آیات دارند و آن را راهکاری قوی برای تقویت محفوظات می دانند و برخی حفظ شماره آیه را ضرورت ندانسته و باعث مشکلات در حفظ می دانند. لذا حافظ قبل از اینکه بخواهد به حفظ شماره آیات بپردازد باید به مسائلی دقت کند ، چرا که حفظ شماره آیه برای همه افراد حافظ مناسب نیست و نمی توان نسخه کلی در این زمینه پیچید و هر فرد باید به وقت ، ضریب هوشی ، مشغله ذهنی ، ظرفیت و علایق فردی خود توجه کند. چرا که حفظ شماره آیات یکی از فروع حفظ است و اصل ، حفظ مسلط قرآن است و اگر حفظ شماره آیه باعث شود تا از اصل حفظ غافل شود نباید به آن بپردازد.
حفظ شماره آیه به همه توصیه نمی شود.
افراد باید شرایط خود را بسنجند و بعد تصمیم به انجام این کار بگیرند.
روش های حفظ شماره آیه:
- شماره آیه را جزئی از خود آیه دانسته و بعد از خواندن آیه شماره آن را نیز تکرار می کنیم. مثال: ان الذین کفروا … لا یومنون
- در این روش تمامی شماره آیه حفظ نمی شود بلکه آیات با مضرب پنج حفظ می شود ( 5 – 10 – 15 – و … ) سپس با محوریت شماره هایی که حفظ کردیم و سنجش سایر شماره آیه ها به همراه تمرین و دقت شماره سایر آیات نیز در ذهن جای خواهد گرفت.
- شماره آیات ابتدایی و انتهایی هر صفحه را حفظ میکنیم. به این نحو اگر ابتدای آیات صفحه هم کار شود دستیابی به شماره آیه راحت است.
- هنگام حفظ ، شماره آیات را همراه چند کلمه ابتدای آیه می نویسیم و با تمرین مستمر به ذهن می سپاریم سپس برای تثبیت در ذهن ، هنگام مرور همراه با یادآوری آیه شماره آن را نیز در خاطر مرور می کنیم.
- رمزگذاری براساس موضوعات یا براساس حروف یا کلمات. رمزگذاری براساس حروف یا کلمات اختصاص به هر فرد دارد و شاید یک کلمه برای یک حافظ خاص باشد و برای دیگری خیر.
- در هنگام مرور و تلاوت هر آیه شماره آیه را نیز یادآوری می کنیم تا بهتر در ذهن جایگزین شود.
فواید حفظ شماره آیه:
- استحکام و تسلط بیشتر بر محفوظات
کسانی که شماره آیات را به خوبی در ذهن دارند معمولا محفوظاتشان از استحکام و تسلط بیشتری برخوردار است زیرا محفوظات به نوعی در ذهن بسته بندی می شود.
- تسریع در سرعت انتقال و دسترسی به محفوظات
سرعت انتقال و دسترسی به محفوظات و استفاده از آن در موقعیت های مختلف راحت تر و سریع تر انجام می پذیرد.
- استدلال به سوره با استفاده از شماره آیه
اگر حافظ بخواهد آیه را برای خود یا افراد دیگر یادآوری کند فقط استدلال به سوره کافی نیست بلکه بیان شماره آیه امکان دسترسی سریع تر را فراهم می کند.
- رفع مشکل فراموشی ابتدای آیه به استفاده از شماره آیه
برای حافظانی که مشکل فراموشی ابتدای آیات را دارند حفظ شماره آیه در یادآوری ابتدای آیه موثر است.
اگر بخواهیم حفظ شماره آیه انجام دهیم باید مراقب باشیم که از مزیت های آن استفاده کنیم و به آسیب های احتمالی آن دچار نشویم.
آسیب های احتمالی حفظ شماره آیه:
- وابستگی محفوظات به شماره آیه:
صحیح خواندن آیات وابسته و مشهود به دانستن شماره آیه است.
- حفظ نامطلوب شماره آیات:
حفظ نامطلوب شماره آیات به ضعف آیات سرایت می کند و باعث ضعف اصل حفظ می شود. بنابراین اگر قصد حفظ شماره آیه را دارید باید با جدیت و کیفیت عالی انجام دهید.
- نداشتن رویه ی یکسان:
حفظ کردن شماره آیات بعضی سوره ها و عدم حفظ شماره آیات بعضی از سوره ها باعث سردرگمی در یادآوری محفوظات می شود.
- افراط در حفظ آمار و ارقام:
پرداختن بیش از حد به جوانب سوری و نمایشی مانند حفظ کردن شماره آیات، تعداد کلمات و آیات و غیره باعث می شود از هدف اصلی حفظ که بهره بردن از معانی قرآن است دور شوید.
