بسم الله الرحمن الرحیم
قال امیرالمومنین (علیه السلام):
« اِقرَؤُوا القرآنَ و اسْتَظْهِرُوهُ فإنّ اللّهَ تَعالى لا یعَذِّبُ قلباً وَعَى القرآنَ. »
انواع حافظه ها و راه های معنوی تقویت حافظه اصلی
حافظه ها چه انواعی دارند؟
در این مطلب سعی کردیم انواع حافظه را بیان کنیم تا بتوانیم با شناخت همه آنها به راحتی از آن ها استفاده کنیم. مطمئناً شناخت بهتر انواع حافظه کمک بسیار خوبی به ما می‌کند تا بدانیم که حافظه برتر ما کدام است و بتوانیم از آن استفاده بهتری داشته باشیم. برای حافظه از لحاظ زمانی و زیستی تقسیم بندی های گوناگونی وجود دارد.
حافظه بلند مدت و کوتاه مدت
حافظه کوتاه مدت که حافظه‌ی اصلی یا فعال نامیده می‌شود، حافظه‌ای است که در مدت ۳۰ ثانیه تا چند روز تولید می‌شود. از آنجایی که حافظه کوتاه مدت باید در مدت زمان کمتری به خاطر آورده شود، توانایی مغز برای ذخیره‌ی این نوع حافظه محدودتر است.
حافظه کوتاه مدت و حافظه بلندمدت در نقاط متفاوتی از مغز ایجاد می‌شوند. حافظه کوتاه مدت در لوب پیشانی قشر مغز ایجاد می‌شود، درحالی‌که حافظه بلندمدت در هیپوکامپ ایجاد و برای ذخیره‌ی همیشگی، به قسمت‌هایی از مغز منتقل می‌شود که مربوط به زبان و ادراک هستند.
برای فعال نگه‌داشتن حافظه کوتاه مدت، فرایند یادگیری باید دائماً تکرار شود و اگر اطلاعات فوراً در مغز پردازش و تکرار نشوند، به سرعت از خاطر محو می‌شوند. امّا در حافظه بلندمدت اطلاعات به‌صورت دائمی ثبت می‌شوند و توانایی فرد برای به‌خاطر آوردن آن ها به سرنخ‌های مختلف بستگی دارد
برای حفظ قرآن ما از دو نوع حافظه کمک میگیریم:
۱. حافظه اصلی
۲. حافظه کمکی
راه های تقویت حافظه اصلی
اموری که در تقویت حافظه و فهم مؤثرند، به چند دسته تقسیم‌بندی می‌شوند:
الف)امور معنوی؛ مانند:
یاد خدا (انجام امور عبادى و تکالیف شرعی بویژه نماز اول وقت)
خواندن دعاهایی که برای تقویت حافظه مؤثر است، مانند دعایی که پیامبر(صلی الله علیه و آله) به امیرالمؤمنین(علیه السلام) براى حافظه تعلیم نمود: «سبحان من لایعتدى على اهل مملکته، سبحان من لایأخذ اهل الارض بألوان العذاب، سبحان الرؤوف الرحیم، اللهم اجعل لى فى قلبى نورا و بصرا و فهما و علما انک على کل شىء قدیر»
خواندن قرآن به خصوص آیةالکرسى.
اجتناب از چیزهایى که باعث فراموشی می‌شود مانند؛ معصیت و گناه
کاهش اضطراب و کسب آرامش بویژه هنگام مطالعه
کاهش اشتغالات ذهنى
تقویت تمرکز و دقت
سیدبن طاوس نقل می‌کند که براى احیاى قلب این دعا را سه بار بخواند:
«یا حى یا قیوم یا لااله الا انت اسئلک أن تحیى قلبى اللّهم صل على محمد و آل محمد»
_دعای در هنگام مطالعه: اللهم اخرجنى من ظلمات الوهم و اکرمنى بنور الفهم اللّهم افتح علینا ابواب رحمتک و انشر علینا خزائن علومک برحمتک یا ارحم الراحمین
_هر روز بعد از نماز صبح پیش از آن‌که تکلم کند بگوید: «یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ فَلَا یَفُوتُ شَیْئاً عِلْمُهُ وَ لَا یَئُودُه»
خواندن قرآن به خصوص آیةالکرسى
اجتناب از چیزهایى که باعث فراموشی می‌شود؛ مانند معصیت و گناه، علاقه و وابستگی زیاد به دنیا، سرگرمی و اشتغال بیش از حد به آن و غمگین و محزون بودن برای مسائل دنیایی
کاهش اضطراب و کسب آرامش بویژه هنگام مطالعه
کاهش اشتغالات ذهنى
